فهرست مطالب

فصل اول- کلیات تحقیق

مقدمه ۱

بیان مساله ۲

ضرورت و اهمیت موضوع ۳

اهداف پژوهش ۴

سوال و فرضیات پژوهش ۵

تعریف واژه های اساسی ۶

فصل دوم- مبانی نظری تحقیق

مقدمه ۹

تاریخچه استرس ۱۰

استرس ۱۳

ماهیت فشار روانی ۱۵

نظریه های استرس ۱۶

استرس بعنوان پاسخی درونی ۱۶

عوامل محیطی استرس ۱۸

استرس بعنوان کنش متقابل ۱۸

مدل خبرپردازی ۲۰

مقابله بعنوان پاسخی درونی ۲۱

مقابله متکی بر منابع محیط ۲۲

مقابله از راه کنش متقابل ۲۲

فیزیولوژی فشار روانی ۲۳

شخصیت نوع B,A 26

علائم و نشانه های استرس ۲۷

عوامل موثر در تشدید یا کاهش فشار روانی ۲۹

علل استرس ۳۰

ده فرمان برای کنترل استرس ۳۲

استرس شغلی ۳۴

تقسیم بندی مشاغل برحسب استرس ۳۶

عنوان       صفحه

رابطه میان استرس و قابلیت اجرای کار ۳۷

عوامل استرس زای شغلی ۳۹

۱٫ حوزه اجتماعی و فرهنگی ۴۰

از خود بیگانگی و بی‌هنجاری ۴۰

آب و هوا، رژیم غذایی و عوامل مشابه آن ۴۱

جابجایی مکرر ۴۱

رانندگی ۴۱

زندگی در شهر در مقایسه با زندگی در روستا ۴۱

۲٫ حوزه خانواده ۴۲

۳٫ حوزه شغلی ۴۳

ویژگیهای نقش ۴۴

ویژگیهای شغل ۴۶

روابط میان- فردی ۴۷

جو و ساختار سازمانی ۴۸

روشهای مدیریت منابع انسانی و فن آوری و خصوصیات مادی ۴۹

فن آوری خصیصه های مادی ۵۱

هزینه های استرس شغلی ۵۳

استراتژیهای مقابله با استرس در سازمان ۵۴

پیشنه تحقیقات ۵۶

تحقیقات خارجی ۵۶

تحقیقات داخلی ۵۹

خلاصه فصل ۶۲

فصل سوم- روش تحقیق

مقدمه ۶۴

روش تحقیق ۶۴

جامعه تحقیق ۶۵

نمونه و روش نمونه گیری ۶۵

روش و ابزار گردآوری اطلاعات ۶۷

پرسشنامه ۶۸

عنوان       صفحه

تعیین اعتبار و روایی ۶۹

روشهای آماری تجزیه و تحلیل داده ها ۷۰

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

مقدمه ۷۲

الف- توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی ۷۲

ب- بررسی آماری سوال و فرضیات تحقیق ۸۳

بررسی آماری سوال اصلی تحقیق ۸۳

بررسی آماری فرضیات تحقیق ۸۴

نتیجه گیری ۹۰

فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه ۹۱

خلاصه ۹۲

نتیجه گیری ۹۳

پیشنهادات ۹۷

پیشنهادات اجرایی ۹۷

پیشنهادات پژوهش ۹۸

محدودیتهای تحقیق ۹۹

منابع فارسی ۱۰۰

منابع لاتین ۱۰۴

ضمائم

فهرست جداول

عنوان       صفحه

جدول ۱-۳: حجم آمار و نمونه پنج ناحیه آموزش و پرورش ۶۷

جدول ۲-۳: عوامل استرس زای شغلی و سوالات مربوطه ۶۹

جدول ۱-۴: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب جنسیت ۷۲

جدول ۲-۴: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب تحصیلات ۷۴

جدول ۳-۴: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب رشته تحصیلی ۷۶

جدول ۴-۴: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب سنوات مدیریت ۷۸

جدول ۵-۴: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب جنسیت ۸۰

جدول ۶-۴: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب تخصص ۸۱

جدول ۷-۴: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب سنوات مدیریت ۸۲

جدول ۸-۴: بررسی عوامل استرس زای شغلی مدیران ۸۳

جدول ۹-۴: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به تفکیک جنسیت و

نتایج آزمون U- مان ویتنی ۸۵

جدول ۱۰-۴: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به تخصص و نتایج آزمون

U- مان ویتنی ۸۷

جدول ۱۱-۴: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به سنوات خدمت و

نتایج آزمون U- مان ویتنی ۸۹

فهرست اشکال

عنوان       صفحه

نگاره شماره ۱-۲: استرس بعنوان پاسخ درونی ۱۷

نگاره شماره ۲-۲: مدل تاثیر متقابل ۲۰

نگاره شماره ۳-۲: فیزیولوژی استرس ۲۴

نگاره شماره ۴-۲: رابطه میان استرس و قابلیت اجرای کار ۲۸

نگاره شماره ۵-۲: عاملهای مادی استرس در محیط کار ۵۲

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

اکنون  که در آستانه قرن بیست و یکم به سر می بریم با توجه به پیچیدگی و تغییرات روزافزون جامعه و رشد ، توسعه فن آوری، مساله فشار روانی در جامعه یک مشکل چشمگیر و خطرناک به نظر می رسد.هر چند کاربرد واژه استرس در روانپزشکی سابقه طولانی دارد ؛‌ولی در سالهای اخیر استفاده از آن در روانشناسی مدیریت و رفتار سازمانی نیز متداول گردیده و به سبب رایج بودن آن در زندگی اجتماعی افراد، بخشی از مباحث سازمانی به استرس اختصاص یافته است.

کسی به درستی نمی داند که آیا فشار روانی واقعا در حال حاضر بیش از گذشته است یا خیر ،‌اما کارشناسان معتقدند نفوذ این پد یده روزافزون است.دکتر بنسون از دانشگاه هاروارد می گوید ما در دنیایی از بی ثباتی و عدم امنیت زندگی می کنیم هر چیزی از تهدید اتمی گرفته تا نداشتن تامین شغلی و اثرات زیانبار داروها گواه این مدعاست. (الیوت ، ۱۳۷۰، ص۱۳)

استرس فرسودگی بدنی یا عاطفی است که بر اثر مسایل و مشکلات واقعی یا تصوری پدید می‌آید. استرس گاه سبب رسیدن آسیبهای فراوانی به فرد و سازمان می شود .فشار روانی در فرد باعث می شود که بدن وظایفی را که به طور عادی و به سادگی می‌تواند انجام دهد با دشواری بیشتر به انجام برساند. نزاع با یک همکار ،‌محروم شدن از پاداش ،‌دیر رسیدن به سر کار ،‌پیش آمدن یک مشکل مالی و از دست دادن یکی از نزدیکان همه نمونه هایی از عوامل فشار زای روانی فردی است.تغییراتی که در محیط سازمان پدید می آید،‌ همچون تغییر در گردش کار ،‌استفاده از تکنولوژی تازه ، برپایی جلسات اداری ، بحث درباره نیازهای هر بخش ، بحث های مالی و بودجه ای ،‌کمی در آمد موسسه ، قوانین و مقررات محدود کننده ، تزلزل وضع سازمانی کارکنان ، فشار مدیریت و کارمندان ،‌فشار هیئت مدیره یا روسای سازمان بر مدیر را می توان نمونه‌هایی از عوامل فشار روانی سازمانی به حساب آورد. (علوی ، ۱۳۷۸، صص ۳۴-۳۳)